Zamenhof dividiu o sistema básico para a formação dos nomes de países em Esperanto em duas partes. Na primeira parte o radical indica a pessoa e é necessário adicionar o sufixo -uj para formar o nome do país:

Sistema básico

homolando
-0-ujo
ital-oItal-ujo
franc-oFranc-ujo
german-oGerman-ujo
angl-oAngl-ujo
ĉin-oĈin-ujo
japan-oJapan-ujo
egipt-oEgipt-ujo

Na segunda parte, o radical indica o país e se adiciona o sufixo -an, para criar o nome da pessoa, que nasceu no país:

landohomo
Brazil-obrazil-ano
Uson-ouson-ano
Kolombi-okolombi-ano
Pakistan-opakistan-ano
Indonezi-oindonezi-ano
Kenj-okenj-ano
Sud-Afrik-osud-afrik-ano

Uso de “lando”

Pode-se usar o final -lando, em vez do sufixo -uj. Observe:

homolando
-o-lando (-ujo)
pol-oPol-lando (Pol-ujo)
svis-oSvis-lando (Svis-ujo)
skot-oSkot-lando (Skot-ujo)
finn-oFinn-lando (Finn-ujo)
dan-oDan-lando (Dan-ujo)

Teoricamente poder-se-ia usar o final -lando em todos os nomes de países (por exemplo: German-lando, Sved-lando, etc.), mas, na prática, não é muito comum ouvir essa forma. Esses nomes pertencem à primeira parte do sistema, onde o radical indica a pessoa e é adicionado o final -lando para formar o nome do país. Agora vejamos os exemplos:

landohomo
-o-ano
Irland-oirland-ano
Island-oisland-ano
Nederland-onederland-ano

Esses nomes pertencem à segunda parte do sistema, onde o radical indica o país e adiciona-se o sufixo -an para criar o nome da pessoa nascida nele. Nesses casos, -lando é parte essencial do radical, que não pode ser retirado.

O uso de “-ujo” e “-io”

homolando
-o-io (-ujo)
ital-oItal-io (-ujo)
franc-oFranc-io (-ujo)
german-oGerman-io (-ujo)
angl-oAngl-io (-ujo)
ĉin-oĈin-io (-ujo)
japan-oJapan-io (-ujo)
egipt-oEgipt-io (-ujo)

Observe os exemplos abaixo:

homolando
 -o-ano
Kolombi-okolombi-ano
Ĉili-oĉili-ano
Siri-osiri-ano
Indonezi-oindonezi-ano
Aŭstrali-oaŭstrali-ano
Niĝeri-oniĝeri-ano
Liberi-oliberi-ano

Esses exemplos pertencem  à segunda parte do sistema. O radical indica o país e é necessário adicionar o final -ano para criar o nome da pessoa, que nasceu lá; -i não é parte do final. Ele faz parte do radical e não se pode retirá-lo. Nesses exemplos, -io não substitui o final -ujo. Não se pode dizer “Kolombujo”, “Ĉilujo”, etc.

Landoj kun -(i)stano

Em alguns nomes de países, por influência das línguas nacionais, muitas pessoas usam o final -stano ou -istano ao invés de -ujo. Esses nomes geralmente pertencem à “parte I” do sistema.

homolando
-o-ujo / -(i)stano
afgan-oAfgan-ujo/Afgan-istano
kazaĥ-oKazaĥ-ujo/Kazaĥ-stano
kirgiz-oKirgiz-ujo/Kirgiz-istano
kurd-oKurd-ujo/Kurd-istano
taĝik-oTaĝik-ujo/Taĝik-istano
turkmen-oTurkmenujo/Turkmen-istano
uzbek-oUzbek-ujo/Uzbek-istano

Mas há um nome de país, que pertence à “parte II” do sistema (porque não existe um povo “pakoj”). O final -istano é parte do radical e não pode ser retirado:

landohomo
-o-ano
Pakistan-opakistan-ano

Nota: A Academia de Esperanto aceita o uso de ambos os sufixos, -ujo e -io. Há uma lista, publicada pela Academia (resolução número 12, de 04/05/2009), apresentando o nome dos países em Esperanto.

Kontinentoj (Continentes)

KontinentoContinente
AfrikoÁfrica
AmerikoAmérica
AntarktoAntártida
AzioÁsia
EŭropoEuropa
OceanioOceania

Nomoj de Landoj (Nome dos Países)

Eŭropo (Europa)

Lando (País)Ĉefurbo (Capital)
AlbanioTirano
AndoroAndoro Malnova
AŭstrioVieno
BelgioBruselo
BelorusioMinsko
Bosnio kaj HercegovinoSarajevo
BulgarioSofio
ĈeĥioPrago
DanioKopenhago
EstonioTalino
FinnlandoHelsinko
FrancioParizo
GermanioBerlino
GrekioAteno
HispanioMadrido
HungarioBudapeŝto
IrlandoDublino
IslandoRejkjaviko
ItalioRomo
KiproNikozio
KroatioZagrebo
LatvioRigo
LitovioVilno
LiĥtenŝtejnoVaduzo
LuksemburgoLuksemburgo
MaltoLa-Valeto
MakedonioSkopjo
MoldavioKiŝinevo
MonakoMonako
MontenegroPodgoriĉo / Cetinjo
NederlandoAmsterdamo
NorvegioOslo
PollandoVarsovio
PortugalioLisbono
RumanioBukareŝto
RusioMoskvo
San-MarinoSan-Marino
SerbioBeogrado
SlovakioBratislavo
SlovenioLjubljano
SvedioStokholmo
SvislandoBerno
TurkioAnkaro
UkrainioKievo
Unuiĝinta Reĝlando aŭ BritioLondono

Teritorioj Dependantaj de Britio

AnglioLondono
SkotlandoEdinburgo
KimrioCardiff
Nord-IrlandoBelfasto

Teritorioj Dependantaj de Danio

FeroojTorhaveno
GronlandoNuko

Teritorioj Dependantaj de Francio

GvadelupoBas-Tero
Franca GvianoKajeno
MajotoMamutĝo
MartinikoFordefranco
Nov-KaledonioNumeo
Polinezio FrancaPapeto
ReunioSankta Deniso
Sankta BartolomeoGustavia
Sankta-MartenoMarigo
Sankta-Pjero kaj MikelonoSankta-Pjero
(Francaj) Sudaj TeritoriojSaint-Pierre, Reunio
Valiso kaj FutunoMata-Uto

Teritorioj Dependantaj de Hispanio

KanariojLa-Palmoj, Sankta-Cruzo

Teritorioj Dependantaj de Portugalio

MadejroFunĉalo

Teritorioj Dependantaj de Nederlando

AruboOranjestado
Kariba NederlandoBonaire
KuracaoVilemstado
Sent-MartinoFilipsburgo

Teritorioj Dependantaj de Norvegio

Buvetinsulo
Svalbardo kaj Jan-Majen-InsuloLongjarurbo

Krondependaĵoj de la Brita Monarkio

AldernejoSankt-Ano
GernezejoSankt-Petro-Porto
Hermo
ĴerzejoSankt-Heliero
ManksinsuloDuglaso
Sarko

Britaj Transmaraj Teritorioj

Akrotiro kaj DekelioEpiskopo Kantonmento
AngviloLa-Valo
AscensionoĜorĝtaŭno
BermudoHamiltono
Brita Antarkta TeritorioRotero
Brita Hindoceana TeritorioKampo Justico
Britaj VirgulinsulojRod-Taŭno
ĜibraltaroĜibraltaro
FalklandojStanlejo
KejmanojGeorgurbo
MonceratoBradeso (eks. Plimuto)
Pitkarna InsularoAdamstaŭno
Sankta HelenoĴamestaŭno
Sud-Georgio kaj Sud-SandviĉinsulojReĝo-Eduardo-Punkto
Tristano-da-KunoEdinburgo de la Sep Oceanoj
Turkoj kaj KajkojKokborno

Ameriko (América)

Nordameriko (América do Norte), Sudameriko (América do Sul) e Centra Ameriko (América Central)

Lando (País)Ĉefurbo (Capital)
Antigvo-BarbudoSankta Johano
ArgentinoBonaero
BolivioLapaco / Sukro
BahamojNasaŭo
BarbadoBriĝurbo
BelizoBelmopano
BraziloBraziljo
ĈilioSantiago de Ĉilio
DomingoSan-Domingo
DominikoRoseo
EkvadoroKito
GrenadoSankta Georgo
GujanoGeorgurbo
GvatemaloGvatemalurbo
HaitioPortoprinco
HonduroTegucigalpo
JamajkoKingstono
KanadoOtavo
KolombioBogoto
KostarikoSan-Joseo
KuboHavano
MeksikoMeksik-urbo
NikaragvoManagvo
PanamoPanamurbo
ParagvajoAsunciono
PeruoLimo
SalvadoroSan-Salvadoro
Sankta Kristofo kaj NevisoBasetero
Sankta LucioKastrizo
Sankta Vincento kaj la GrenadinojKingstaŭno
SurinamoParamaribo
Trinidado kaj TobagoPortospeno
UrugvajoMontevideo
UsonoVaŝingtono
VenezueloKarakaso

Teritorioj Dependantaj de Usono

GvamoAgano
Jonstonatolo
Midvejinsuloj
Nord-MarianojSaipano
Puerto-RikoSan-Juano
Usona SamooPagopago
Usonaj VirgulinsulojĈarlotamilio
Vejkinsulo

Azio (Ásia)

Lando (País)Ĉefurbo (Capital)
AfganioKabulo
ArmenioErevano
AzerbajĝanoBakuo
BangladeŝoDako
BaratoNov-Delhio
BarejnoManamo
Birmo (Mjanmao)Najpidavo (Pjinmano)
BrunejoBandar-SeriBegavano
ButanoTimbuo
ĈinioPekino
Emirlandoj (Unuiĝintaj Arabaj)Abudabio
FilipinojManilo
IndonezioĜakarto
IrakoBagdado
IranoTehrano
IsraeloJerusalemo
JapanioTokio
JemenoSanao
JordanioAmano
KataroDaŭho
KamboĝoPnom-Peno
KartvelioTbiliso
KazaĥioAstano
KirgizioBiŝkeko
KuvajtoKuvajtubo
(Nord-)Koreio (Pop. Dem. Resp.)Pjongjango
(Sud-)Koreio (Respubliko de)Seulo
LaosoVjentjano
LibanoBejruto
MalajzioKuala-Lumpuro
MongolioUlanbataro
NepaloKatmando
OmanoMaskato
PakistanoIslamabado
Saŭda ArabioRiado
SingapuroSingapuro
SirioDamasko
SrilankoKolombo
TaĝikioDuŝanbo
TajlandoBankoko
Timoro OrientaDilo
TurkmenioAŝĥabado
UzbekioTaŝkento
VjetnamioHanojo

Teritorioj Dependantaj de Ĉinio

HonkongoKaŭluno
MakaoMakao

Oceanio (Oceania)

Lando (País)Ĉefurbo (Capital)
AŭstralioKanbero
FiĝioSuvo
KiribatoBairikio
NauroJareno
Nov-ZelandoVelingtono
MarŝalojMajuro
(Federacio de) MikronezioPalikiro
PalaŭoNgerelmudo (Melekeoko)
Papuo-Nov-GvineoPort-Moresbo (Konedobuo)
SalomonojHoniaro
Samoo (Okcidenta)Apio
TongoNukualofo
TuvaloFunafutio
VanuatuoPortvilao

Teritorioj Dependantaj de Aŭstralio

KokosinsulojPulopanjango
Herda kaj Makdonaldaj Insuloj
KristnaskinsuloSetlemento
NorfolkinsuloKingstono

Teritorioj Dependantaj de Nov-Zelando

KukinsulojAvaruo
NiuoAlofo
TokelaoFakaofo

Afriko (África)

Lando (País)Ĉefurbo (Capital)
AlĝerioAlĝero
AngoloLuando
BocvanoGaberono
BurkinoVagaduguo
BurundoBuĵumburo
Centr-Afrika RespublikoBango
ĈadoNĝameno
Ebur-BordoJamasukro
EgiptioKairo
EritreoAsmero (Asmaro)
EtiopioAdis-Abebo
GabonoLiberurbo
GambioBanĝulo
GanaoAkrao
Gvineo (Konakria)Konakrio
Gvineo BisaŭaBisaŭo
Gvineo EkvatoraMalabo
ĜibutioĜibuto
KaboverdoPrajo
KamerunoJaundeo
KomorojMoronio
KenjoNajrobo
Kongo (Respubliko Kongo)Brazavilo
Kongolando (Dem. Resp. Kongo)Kinŝaso
LesotoMaseruo
LiberioMonrovio
LibioTripolo
MadagaskaroAntananarivo
MalioBamako
MalavioLilongvo
MaldivojMaleo
MarokoRabato
MaŭricioPort-Luizo
MaŭritanioNuakŝoto
MozambikoMaputo
NamibioVindhuko
NiĝerioAbuĝo
NiĝeroNiameo
RuandoKigalio
Sao-Tomeo kaj PrincipeoSao-Tomeo
SejŝelojViktorio
SenegaloDakaro
Siera-LeonoFritaŭno
SomalioMogadiŝo
Sud-AfrikoPretorio, Bloemfontein kaj Kaburbo
Sudano (Norda)Ĥartumo
Sudano SudaJubo
SvazilandoMbabano kaj Lobambo
TanzanioDodomao
TogolandoLomeo
TunizioTunizo
UgandoKampalo
ZambioLusako
ZimbabvoHararo

Teritorioj Dependantaj de Tanzanio

ZanzibaroZanzibarurbo

Aliaj Ŝtatoj, aŭ Partoj de Aliaj Ŝtatoj (Outros Estados)

Ŝtatoj kiuj estas ne anoj en la Unuiĝintaj Nacioj, aŭ kies statuso estas kontestita. Estados que não são membros da Organização das Nações Unidas, ou cujo estado é disputado.

Lando (País)Ĉefurbo (Capital)
AbĥazioSuĥumo
ĈednistrioTiraspolo
GagaŭzioKomrato
KosovoPriŝtino
NaĥiĉevanoNaĥiĉevano
Norda KiproNikozio
PalestinoRamalaĥo
Respubliko Montara KarabaĥoStepanakerto
Saharo OkcidentaAjuno
Sankta Monto AtosKarieso
SomalilandoHargejso
Sud-OsetioCĥinvalo
TajvanoTajpeo
Vatikano (Apostola Seĝo)Vatikanurbo

Unuiĝintaj Nacioj (Nações Unidas)

La oficiala listo estas ĉe (A lista oficial está em): un.org

Eŭropa Unio (União Europeia)

La oficiala listo estas ĉe (A lista oficial está em): europa.eu

Avance mais rápido com um professor

Aprenda esperanto online com um professor particular adequado ao seu orçamento e à sua agenda!

Ver professores de esperanto
Compartilhar